Ung thư thực quản do mật trào ngược

Mật là một chất lỏng màu xanh-vàng, được sản xuất tại gan theo đường dẫn mật trong gan dự trữ ở túi mật với vai trò tiêu hóa chất béo và loại bỏ các tế bào hồng cầu đã chết cũng như một số độc tố từ cơ thể. Chỉ một lượng rất nhỏ chất béo đã kích thích túi mật tiết mật đổ vào phần đầu của ruột non cùng với dịch tiêu hóa khác. Do một nguyên nhân nào đó, van môn vị (ngăn cách giữa dạ dày và ruột non) đóng không kín dẫn tới dịch mật trào ngược lên dạ dày và thực quản, có thể kèm theo cả acid dạ dày gây nên tình trạng trợt loét thực quản với nguy cơ ung thư rất cao.

Bệnh mật trào ngược rất hiếm khi xảy ra ở người khỏe mạnh, tuy nhiên tình trạng này sẽ đặc biệt nghiêm trọng ở những người đã bị bệnh trào ngược dạ dày, thực quản.

1. Nguyên nhân

Hiện tượng dịch mật trào ngược có thể gây ra bởi:

- Biến chứng phẫu thuật: Hầu hết phẫu thuật như cắt dạ dày và phẫu thuật dạ dày để giảm cân gây ra biến chứng ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của van môn vị.

- Loét dạ dày tá tràng: Loét dạ dày có thể chặn van môn vị làm cho nó không mở đủ để làm rỗng dạ dày nhanh chóng như bình thường. Thực phẩm ứ đọng lại trong dạ dày có thể dẫn đến áp lực dạ dày tăng dẫn tới acid mật trào ngược lên dạ dày vào thực quản.

- Phẫu thuật túi mật: Những bệnh nhân đã phải cắt bỏ túi mật có nguy cơ bị mắc dịch mật trào ngược cao hơn những người chưa trải qua phẫu thuật này.

2. Các triệu chứng

Các triệu chứng của dịch mật mật trào ngược khó phân biệt với trào ngược acid dạ dày. Dấu hiệu của hai bệnh này tương tự nhau và chúng có thể xảy ra cùng một lúc. Các dấu hiệu và triệu chứng của trào ngược dịch mật bao gồm:

- Đau vùng bụng trên, đôi khi đau rất nặng.

- Thường xuyên ợ nóng - có cảm giác rát trong lồng ngực, lan tới cổ họng, cùng với vị chua trong miệng.

- Buồn nôn.

- Nôn chất lỏng màu xanh hoặc vàng (màu của mật).

- Thỉnh thoảng ho hay khàn giọng.

- Giảm cân ngoài ý muốn.

3. Biến chứng

Lớp nhầy dính giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi những tác động ăn mòn của axit trong dạ dày. Tuy nhiên, thực quản thiếu sự bảo vệ này, vì vậy axit và dịch mật trào ngược có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho mô thực quản. Sự kết hợp của mật và acid trào ngược làm tăng nguy cơ biến chứng, bao gồm:

- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Thỉnh thoảng ợ nóng thường không phải là một mối quan tâm. Nhưng thường xuyên hoặc liên tục ợ nóng là triệu chứng phổ biến nhất của GERD, gây kích ứng và viêm mô thực quản (viêm thực quản). GERD thường do sự dư thừa của acid dạ dày, nhưng gần đây người ta đã phát hiện thấy dịch mật cũng có mối liên quan trong căn bệnh này.

- Barrett: Là tình trạng mà trong đó màu sắc và thành phần của các tế bào lót ở vùng thấp thực quản bị thay đổi, thường là do tiếp xúc lặp đi lặp lại với acid dạ dày. Các tế bào thực quản bị viêm có nguy cơ cao trở thành ung thư. Nghiên cứu trên động vật cũng đã cho thấy mối liên hệ giữa dịch mật trào ngược với sự xuất hiện của thực quản Barrett.

- Ung thư thực quản: Đây là dạng ung thư nghiêm trọng, có thể không được chẩn đoán cho đến khi tiến triển nặng. Mối liên kết giữa mật, acid trào ngược và ung thư thực quản vẫn còn gây tranh cãi, nhưng nhiều chuyên gia nghĩ rằng vẫn tồn tại sự liên quan trực tiếp. Trong các nghiên cứu trên động vật, dịch mật trào ngược đã được chứng minh gây ra bệnh ung thư thực quản.

DS. Đông Tây