Làm sao để tăng cường sức đề kháng chống virus corona?

Bài viết của Bác sĩ Wynn Tran sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ miễn dịch và cách giúp tăng cường sức đề kháng chống virus corona.

Novel coronavirus được coi là thảm họa về dịch bệnh năm 2020

Cơ thể phản công trước virus corona thế nào?

Thông thường khi virus mới vào cơ thể, số lượng virus sẽ nhân lên rất nhanh qua trung gian tế bào chủ (host), làm chết các tế bào này, tiết ra các chất gây viêm nhiễm, và khiến chúng ta có các triệu chứng như mệt mỏi, sốt. Nếu virus tấn công tế bào phổi (như Virus Corona), bạn sẽ có thêm các triệu chứng hô hấp ho hay khó thở.

Lúc này hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sản sinh thêm nhiều tế bào bạch cầu, tạo thêm các kháng thể và các tế bào chuyên diệt virus. Các tế bào này sẽ nhanh chóng dò tìm ra virus và tiêu diệt chúng (1). Đa số các triệu chứng bệnh là do "cuộc chiến giữa hệ miễn dịch và virus" khi các tế bào nhận ra, theo dõi, và tấn công virus hay vi khuẩn.

Vấn đề là cơ thể chúng ta cần thời gian, năng lượng và một hệ miễn dịch tốt để phát hiện và chiến đấu chống virus. Điều này giải thích vì sao đa số các bệnh nhân tử vong từ virus corona là người có hệ miễn dịch yếu do lớn tuổi, hay bệnh nhân có các bệnh mãn tính khác.

Việc cách ly bệnh nhân cũng là cách tốt để chống dịch virus Corona. Vì khi bệnh nhân bị cách ly, họ sẽ từ từ dần hồi phục trong khi virus Corona không thể lan ra những người xung quanh. Với những bệnh nhân yếu, họ sẽ được nhập viện điều trị để giúp cơ thể có thêm sức chiến đấu cùng virus.

Hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể trước hàng triệu vi khuẩn và virus mỗi ngày

Hệ miễn dịch là một hệ thống bao gồm nhiều cơ quan, từ làn da bên ngoài, các tuyến nước bọt và dịch, hạch bạch huyết, cho đến các tế bào bạch cầu, kháng thể và nhiều tế bào và chất sinh hóa học khác. Hệ miễn dịch được xem như quân đội của một quốc gia, luôn bảo vệ đất nước trước ngoại xâm.

Hệ miễn dịch của chúng ta rất thông minh giúp bảo vệ cơ thể trước hàng triệu vi khuẩn virus mỗi ngày. Nếu vi khuẩn hay virus vào được cơ thể, lập tức các tế bào miễn dịch, thường là tế bào T đi vòng vòng tuần tra, sẽ đánh dấu các vi khuẩn như kẻ lạ và bật lên hệ thống báo động, kéo thêm các tế bào khác đến và tiêu diệt virus hay vi khuẩn.

Trường hợp virus HIV tấn công trực tiếp vào tế bào miễn dịch T, làm tê liệt hệ thống miễn dịch, dẫn đến bệnh nhân không có khả năng tự bảo vệ mình. Bệnh nhân HIV thường tử vong do nhiễm trùng vì không thể chiến đấu chống vi khuẩn, ví dụ như bệnh nhân HIV thường chết vì bệnh lao phổi nếu không dùng thuốc kháng virus liều cao (HAART) (2).
Vậy thì, chúng ta có thể cải thiện hệ miễn dịch (sức đề kháng) bằng cách nào?

Cách tăng cường miễn dịch giúp phòng chống virus corona

Để giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, bạn nên áp dụng các biện pháp dưới đây:

Chọn lối sống lành mạnh

Để tăng sức đề kháng chống virus corona, bạn cần có một lối sống lành mạnh.

Đây là cách hiệu quả và đơn giản nhất giúp cơ thể chúng ta có được một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Hệ miễn dịch khỏe mạnh giống như một đội quân tinh nhuệ trong một quốc gia không tham nhũng, từ đó giúp giảm nguy cơ nhiễm virus corona hiệu quả.

Cách sống lành mạnh bao gồm:

- Không hút thuốc, không uống rượu.

- Ăn uống cân bằng (đủ rau cải, trái cây, ít đường, đủ nước..)

- Tập thể dục đều đặn là cách tốt nhất để tạo ra hệ miễn dịch tốt

- Không tăng cân hay giảm cân

- Ngủ đủ giấc

- Rửa tay ít nhất 20 giây bằng nước và xà phòng

- Ăn thức ăn nấu chín

- Hạn chế stress và áp lực

- Giữ tinh thần tốt thông qua yoga, thiền, nghe nhạc

Một số trang mạng hiện nay đang khuyến khích sử dụng thực phẩm chức năng để tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào cho thấy các thuốc hay thực phẩm chức năng có hiệu quả tăng cường hệ miễn dịch. Trái lại, tăng thêm nhiều tế bào miễn dịch hay tế bào máu có khi làm hại cơ thể như tăng rủi ro đột quỵ. Như một ví dụ trong bài nghiên cứu từ trường Harvard (3) khi các vận động viên cố tình thêm hồng huyết cầu vào cơ thể mình.

Điểm mấu chốt của hệ miễn dịch là sự chính xác và tinh nhuệ của các tế bào, không phải là con số vì khi số lượng bạch cầu tăng chưa chắc cơ thể sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn. Ví dụ như ung thư máu bạch cầu (leukemia). Ở bệnh này, số lượng bạch cầu tăng đột biến nhưng những tế bào này chưa trưởng thành đầy đủ, không có khả năng chiến đấu với vi khuẩn và virus, cuối cùng khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh ung thư máu yếu hơn (4).

Bạch cầu là tế bào miễn dịch, một thành phần của máu giúp cơ thể phòng chống vi khuẩn virus.

Cho đến nay, các bác sĩ vẫn chưa tìm ra câu trả lời chính xác là chúng ta cần bao nhiêu loại tế bào miễn dịch và tăng loại tế bào nào là tốt nhất. Chúng ta chỉ biết là các tế bào miễn dịch luôn làm việc chung với nhau và chúng cần tỉ lệ ổn định, chất lượng đồng đều, đồng thời có hệ thống các cơ quan khác (tim, phổi, thận, gan, da,..) khỏe mạnh để cùng hợp tác chiến đấu với virus. Vì vậy, thay vì lạm dụng các thuốc hay thực phẩm chức năng được quảng cáo có tác dụng tăng cường miễn dịch, hãy chú ý hơn vào lối sống lành mạnh.

Chích ngừa vaccine là một cách tốt cải thiện hệ miễn dịch

Khi chúng ta lớn tuổi, hệ miễn dịch dần dần yếu đi. Các tế bào có thể sinh ra nhiều hơn nhưng chúng mất dần sự nhanh nhạy, chính xác và khả năng tìm diệt virus và vi khuẩn. Vì vậy, các bệnh nhân có hệ miễn dịch yếu (do hút thuốc) hay bệnh nhân trên 65 tuổi thường được khuyên chích ngừa vaccine phổi như một cách để chỉ cho cơ thể biết cách nhận các vi khuẩn phế cầu (Pneumococcal). Nếu như các vi khuẩn sau này xâm lấn vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận ra nhanh và tiêu diệt các vi khuẩn này.

Nghiên cứu từ trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ (CDC) năm 2010 cho thấy vaccine PCV13 đã bảo vệ 30,000 bệnh nhân mắc viêm phổi và ngăn ngừa ít nhất 3,000 người chết vì bệnh này (5). Nghiên cứu khác của CDC đăng trên tạp chí Nhi Khoa (Pediatrics) năm 2017 cũng cho thấy tỷ lệ tử vong do bệnh cúm influenza trên trẻ em giảm đến 51% khi chích ngừa vaccine (6).

Tóm lại, virus Corona hay virus khác/vi khuẩn thường sẽ bị hệ miễn dịch khỏe mạnh tiêu diệt. Cách ly bệnh nhân, ngăn ngừa lây bệnh qua đường hô hấp (rửa tay, đeo/tháo mặt nạ đúng) và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể là cách tốt nhất để chiến đấu với dịch Coronavirus. Và để làm được điều này, hãy chọn cách sống lành mạnh và các biện pháp hỗ trợ khác như chích ngừa vaccine theo hướng dẫn.

Biên tập viên Đông Tây

Nguồn: BS Wynn Tran
1. https://www.immunology.org/…/patho…/immune-responses-viruses
2. https://www.who.int/features/qa/71/en/
3. https://www.health.harvard.edu/…/how-to-boost-your-immune-s…
4. https://www.hematology.org/Patients/Cancers/
5. https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/pneumo/public/index.html
6. https://www.cdc.gov/me…/releases/2017/p0403-flu-vaccine.html