Hậu quả nghiêm trọng của bệnh cơ tim giãn

Bệnh cơ tim giãn có thể gặp ở mọi lứa tuổi, không rõ nguyên nhân

Bệnh cơ tim giãn (BCTG) đặc trưng bởi sự giãn ra của các buồng tim và giảm khả năng co bóp của cơ tâm thất trái và/hoặc phải, tăng thể tích tâm thu, tâm trương, cơ tâm thất thường bị mỏng đi.

Các tổn thương cơ tim này do nhiều nguyên nhân không rõ ràng như yếu tố gia đình, yếu tố miễn dịch hay do virut. Những thay đổi về cấu trúc của cơ tim đã đưa đến những rối loạn huyết động như suy giảm nặng chức năng tâm thu và giãn tâm thất, giảm cung lượng tim và thể tích nhát bóp, giảm khả năng đáp ứng với gắng sức, hở van hai lá và ba lá do giãn các buồng tâm thất.

Các bệnh cơ tim

Đây là bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên trung niên và thanh niên là lứa tuổi thường gặp nhất - hầu hết bệnh nhân có độ tuổi từ 20 – 50, bệnh gặp nhiều hơn ở nam giới với tỷ lệ nam/nữ là 3/1.

Nguy cơ đột tử vì rối loạn nhịp tim

Các bệnh nhân thường tử vong do cơ tim giãn ra và giảm dần chức năng tâm thu và tâm trương dẫn đến suy tim ứ huyết nặng. Nguy hiểm nhất là có tới 50% bệnh nhân cơ tim giãn bị đột tử do rối loạn nhịp tim. Những phụ nữ bị bệnh cơ tim sau sinh (bệnh cơ tim chu sản) thì thường có tiên lượng tốt hơn, có thể hồi phục chức năng tim hoàn toàn sau vài năm.

Tiên lượng bệnh phụ thuộc vào việc phát hiện và điều trị bệnh sớm. Hiện nay ghép tim là một giải pháp khá hiệu quả đối với những bệnh nhân bị bệnh cơ tim giãn đã tiến triển thành suy tim nặng và không còn đáp ứng với điều trị nội khoa.

Bệnh tiến triển dẫn tới suy tim

Trong giai đoạn đầu của bệnh, việc giảm thể tích nhát bóp có thể được bù bằng cơ chế tăng nhịp tim để đảm bảo lưu lượng, chỉ khi gắng sức lưu lượng tim không tăng mới gây ra triệu chứng khó thở. Do đó thường trong một thời gian dài ban đầu, tâm thất bị giãn ra nhưng bệnh nhân không cảm thấy khó chịu gì. Đến giai đoạn sau, cả lưu lượng tim và thể tích nhát bóp đều giảm, thể tích tâm thu và tâm trương của tâm thất tăng lên, giảm độ bão hòa ôxy máu tĩnh mạch và kết quả là làm tăng chênh lệch về ôxy giữa máu động mạch và máu tĩnh mạch. Đồng thời áp lực động mạch phổi và sức cản động mạch phổi cũng tăng từ từ do suy tim trái, giảm cung cấp máu thận, tăng tiết catecholamin và kích thích hệ thống renin-angiotensin-aldosterone do cung lượng tim thấp, do đó làm tăng sức cản ngoại biên lại càng làm cho cung lượng tim bị giảm đi nhiều hơn.

Các bệnh nhân bị bệnh cơ tim giãn thường có triệu chứng như khó thở, ho khan, đau ngực, phù chân, tiểu ít... Tuy nhiên khoảng 10% các trường hợp phát hiện ra bệnh là do tình cờ chụp X-quang tim phổi thấy bóng tim to hơn bình thường. Khám bệnh nhân thấy có các triệu chứng ứ trệ tuần hoàn ngoại biên như gan to, tĩnh mạch cổ nổi, phù chân hay toàn thân; các triệu chứng suy tim trái như có ran ẩm ở phổi, huyết áp hạ...

Những giải pháp điều trị bệnh cơ tim giãn hiệu quả

Điều trị BCTG cũng tương tự như các bệnh nhân bị suy tim do nguyên nhân khác. Cụ thể là: ăn nhạt, dùng thuốc trợ tim, thuốc lợi tiểu, thuốc giãn mạch, các thuốc chống đông máu để phòng ngừa biến chứng tắc mạch. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy một số dụng cụ có hiệu quả trong điều trị bệnh cơ tim giãn như máy tạo nhịp phá rung tự động có thể cấy được vào trong cơ thể, tạo nhịp ba buồng tim...

Đối với bệnh nhân bị BCTG cần phải có một chế độ làm việc, dinh dưỡng và luyện tập thể dục thể thao hợp lý giống như nhiều bệnh lý tim mạch khác. Điều quan trọng là luôn kiểm soát được trọng lượng cơ thể, kiểm tra huyết áp, mỡ máu, đường máu và tinh thần thoải mái, tránh stress.

BS. Phạm Minh Nguyệt (Theo Sức khỏe đời sống ngày 30/12/2013)