Đột quỵ và cơn đau tim là hai căn bệnh nguy hiểm có liên quan đến sự hình thành các cục máu đông trong thành mạch, gây tắc nghẽn động mạch. Tuy nhiên hai căn bệnh này đôi khi dễ bị nhầm mặc dù có nhiều điểm khác nhau.

Tổng quan

Đau tim (heart attack) và đột quỵ (strokes) tuy có nhiều điểm giống nhau nhưng lại là những căn bệnh có nguyên nhân giống nhau. Cơn đau tim như tên gọi của nó đề cập đến tim, còn tai biến mạch máu não hay đột quỵ liên quan đến não. Đó là sự khác biệt lớn nhưng cả hai đều có thể dẫn đến tử vong và nguyên nhân chính là do lối sống tạo nên. Ngoài ra, về cơ bản, cả hai căn bệnh này đều gây nên bởi sự tắc nghẽn của động mạch cấp máu tới cho 2 bộ phận quan trọng của cơ thể.

Hai thuật ngữ nói trên đôi khi cũng bị nhầm với các cơn co giật (seizures) và chứng thắt ngực (anginas). Trong khi co giật lại liên quan đến đột quỵ, còn đau thắt ngực lại liên quan đến cơn đau tim. Đột quỵ có thể ảnh hưởng đến một bên của cơ thể, trong khi đau tim ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Đột quỵ ảnh hưởng đến não, và tùy thuộc vào bán cầu não bị ảnh hưởng mà bên cơ thể đối xứng với bán cầu não đó bị ảnh hưởng theo. Ví dụ, đột quỵ xảy ra ở bán cầu não trái, thì nửa bên phải của cơ thể bị ảnh hưởng và ngược lại. Ngược lại, cơn đau tim lại không ảnh hưởng đến bán cầu hoặc bất kỳ bộ phận đặc biệt nào của não hoặc cơ thể. Dưới đây là một số điểm khác nhau giữa cơn đau tim và con đột quỵ.

Đột quỵ
Đột quỵ

Đột quỵ

- Nguyên nhân:

+ Đột quỵ xảy ra khi mạch máu nuôi não bị nghẽn tắc (còn gọi là nhũn não) hoặc mạch máu nuôi não bị vỡ (đột quỵ do xuất huyết não). Khi đó, phần não bị thiếu máu nuôi do tắc nghẽn (do nhũn não), bị chèn ép (do bị vỡ mạch máu não) sẽ không thể hoạt động được, khiến phần cơ thể chịu sự chi phối của não cũng không thể hoạt động được dẫn đến bị yếu hoặc liệt.

 + Đột quỵ được phân loại thành hai loại là đột quỵ xuất huyết và đột quỵ thiếu máu cục bộ, tương ứng với hai dạng sự cố vỡ động mạch hoặc có cục máu đông của động mạch.

- Biểu hiện

+ Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh đột quỵ dễ thấy như nói ngọng, lộn xộn trí nhớ, không phân biệt được những gì đang xảy ra xung quanh (nhất là lời nói), không thể tạo ra những câu nói hoàn chỉnh;

+ Mắt mờ cả hai hoặc một bên, thị lực giảm, đau đầu đột ngột hoặc đau nửa đầu; Mất khả năng điều phối các hoạt động thể chất, chóng mặt hoặc đi lại khó khắn ; Đau cơ bắp, mất cảm giác, tê ở nhiều bộ phận, đặc biệt là ở một bên của cơ thể ngược lại với phía não bị ảnh hưởng

- Hậu quả

+ Tùy thuộc vào mức độ động mạch bị ảnh hưởng mà tổn thương não nhiều hay ít, nhưng toàn bộ não không bị ngừng hoạt động cùng một lúc.

+ Cơn đột quỵ có thể dẫn đến tê liệt một phần hoặc toàn bộ cơ thể, tùy thuộc vào phần não bị ảnh hưởng mà phần cơ thể đối ứng bị ảnh hưởng theo, nghĩa là phần cơ thể được điều khiển bởi phần của não bị tổn thương.

- Người có nguy cơ cao

+ Những người trên 55 tuổi có nhiều khả năng bị đột quỵ hơn và người càng lớn tuổi thì nguy cơ bị đột quỵ càng cao.

+ Người bị đái tháo đường hay bệnh tim.

+ Người huyết áp cao, cholesterol trong máu cao không điều trị, không kiểm soát được hoặc người hút thuốc lá…

Đau tim

- Nguyên nhân:

Cơn đau tim (hay còn gọi là nhồi máu cơ tim) xuất hiện khi một nhánh của động mạch vành mang máu đến nuôi dưỡng cơ tim đột ngột bị bít kín bởi một khối máu đông, gây thiếu máu cục bộ trên cơ tim và dẫn đến hoại tử cơ tim. Khi cơ tim bị hoại tử sẽ gây ra tình trạng đau ngực. 
 nhồi máu cơ tim

- Biểu hiện và hậu quả

+ Đau ngực trái lan lên vai, lên cổ; người bệnh có cảm giác khó thở và có cảm giác tim bị thắt lại hoặc tức ngực như có ai đè lên; người bệnh toát mồ hôi, hoảng hốt.

+ Tuy nhiên, cơn đau tim cũng có thể biểu hiện rất nhẹ nhàng, chỉ với biểu hiện đau hoặc khó chịu ở ngực. Trong trường hợp này, người biểu hiện đau ngực thường rất mơ hồ, mờ nhạt bằng những cảm giác nặng ngực, tức ngực hoặc co thắt ở ngực.

+ Trong một số trường hợp, cảm giác đau hoặc khó chịu ở ngực có thể lan tới tận cổ, lưng, hàm, tay và vai. Đặc điểm của cơn đau tim là chúng thường xuất hiện từ lúc sáng sớm cho đến giữa trưa tức là khoảng từ 4 - 10h sáng và có khoảng 1/4 các cơn đau tim diễn ra rất thầm lặng, không có biểu hiện đau ngực, nhất là ở những người có bệnh lý đi kèm như đái tháo đường, tăng huyết áp.

+ Ngoài ra, trong bệnh lý đau tim, ngoài triệu chứng đau ngực, người bệnh còn có thể bị tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, nhất là nếu chúng xuất hiện ở cùng một bên, bị rối loạn trí nhớ, không nói được hoặc không hiểu điều người khác nói, nhìn mờ ở một hoặc cả 2 mắt, không bước đi được, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc mất khả năng thực hiện các động tác, đau đầu dữ dội, không rõ lý do, buồn nôn hoặc nôn, khó thở, đổ mồ hôi, mệt lả, thậm chí là ngất.

Đau tim ở nam giới và nữ giới hoàn toàn không giống nhau, đó là ở phụ nữ thường không có biểu hiện đau ngực điển hình mà thay vào đó là các biểu hiện như ợ nóng, buồn nôn, khó thở, đổ mồ hôi, mệt lả.

Lời khuyên của thầy thuốc

Người nhà và người bệnh cần hết sức bình tĩnh để: 

- Đỡ bệnh nhân để khỏi bị té ngã, chấn thương.

- Cho bệnh nhân nằm, nghiêng qua một bên, nếu nôn ói thì móc hết đàm nhớt cho dễ thở.

- Đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, không nên chuyển tới bệnh viện xa, càng chuyển xa càng có thể làm bệnh nặng hơn.

- Không tự ý cho bệnh nhân uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hoặc bất kỳ thuốc nào khác.

- Không nên để người bệnh nằm với hy vọng khỏe lại.

- Không cạo gió, cắt lễ, cúng vái hoặc nhờ thầy lang chữa trị.

Theo Sức khỏe đời sống

BTV Lan Anh

Ích Tâm Khang –  Hỗ trợ giảm khó thở, hồi hộp, xơ vữa mạch vành ở người bệnh tim mạch, suy tim

Bình luận