Chế độ ăn uống tốt nhất khi mắc bệnh sỏi túi mật

Túi mật nằm phía dưới gan phải, tham gia vào quá trình cô đặc, dự trữ dịch mật giữa các bữa ăn và tống đẩy từng đợt xuống ruột non để tiêu hóa chất béo. Khi có sỏi trong túi mật sẽ cản trở quá trình vận chuyển dịch mật từ gan vào túi mật và từ túi mật xuống ruột non, từ đó gây xáo trộn quá trình tiêu hóa.

1. Người bệnh sỏi túi mật nên ăn gì và kiêng gì?

Bạn không thể chữa khỏi bệnh sỏi túi mật nếu chỉ thay đổi chế độ ăn uống, nhưng điều này sẽ giúp bạn tránh được một số triệu chứng khó chịu và giảm nguy cơ phải phẫu thuật.

Một chế độ ăn uống có lợi cho túi mật tập trung vào loại bỏ nguy cơ hình thành đến sỏi. Cụ thể, bạn cần giảm mức cholesterol, tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ cần thiết để giữ cho hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, bạn cần hạn chế các loại thực phẩm giàu chất béo, bởi chúng có thể gây áp lực cho túi mật. Không chỉ giảm nguy cơ bị sỏi mật, một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học sẽ duy trì cân nặng ổn định , giảm các bệnh tăng huyết áp hoặc tim mạch.

Thực phẩm nên ăn

Không nên tuyệt đối kiêng ăn chất béo, trừ khi đang bị đau hoặc viêm túi mật cấp do sỏi. Loại bỏ hoàn toàn chất béo trong chế độ ăn làm cho túi mật không hoạt động và ngừng sản xuất mật, điều này cũng nguy hiểm như cơn đau bụng do sỏi mật. Điều quan trọng là ăn đủ và đúng lượng chất béo cần thiết mà không gây tổn hại cho cơ thể. Dầu hạt lanh và axit béo omega 3 là các chất béo có lợi, không chứa cholesterol.

- Thực phẩm giàu chất xơ

Rau củ quả - nguồn thực phẩm giàu chất xơ, giúp hạn chế nguy cơ hình thành sỏi mật

Ăn thực phẩm giàu chất xơ giúp loại bỏ nguy cơ mắc bệnh sỏi mật. Tiêu thụ các sản phẩm sữa có ít chất béo như sữa gầy (skim milk – sữa tách béo hoàn toàn), ngũ cốc nguyên cám (thay thế cho bánh mì, ngũ cốc tinh chế và mì ống), ăn nhiều rau củ quả. Điều này sẽ giúp bổ sung chất xơ và các chất dinh dưỡng khác có lợi cho cơ thể. Hàm lượng chất xơ cao trong các loại trái cây và rau củ sẽ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, tránh bị ăn quá nhiều và gây áp lực cho túi mật.

- Ăn đủ protein

Chế độ ăn uống lành mạnh cho túi mật cần có đủ chất đạm (protein), mặc dù thực phẩm giàu đạm cũng chứa rất nhiều chất béo và cholesterol. Thịt nạc như cá, thịt gia cầm bỏ da cung cấp đủ protein cũng như vitamin B12 rất cần thiết cho cơ thể. Nguồn protein thay thế thịt như hạt mè, hạt hướng dương, rau có màu xanh đậm cũng giúp cung cấp đủ chất đạm cần thiết trong khi tránh được các loại thực phẩm có hàm lượng chất béo cao.

- Tiêu thụ caffeine hoặc đồ uống có cồn mức thích hợp

Tiêu thụ vừa phải caffeine và đồ uống có cồn giúp phòng ngừa sỏi mật

Một số nghiên cứu cho thấy tiêu thụ mức vừa phải caffeine hoặc đồ uống có cồn giúp giảm nguy cơ sỏi mật. Để biết được lượng caffeine và cồn thích hợp cho cơ thể, hãy tham khảo ý kiến bác sỹ và chuyên gia dinh dưỡng.

- Ăn đậu phộng (củ lạc) hoặc bơ đậu phộng

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc tiêu thụ đậu phộng hoặc bơ đậu phộng giúp giảm nguy cơ sỏi mật ở phụ nữ. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu còn cho thấy thường xuyên ăn các thực phẩm này giúp tăng 20% sức khỏe túi mật so với những người hiếm khi ăn.

Thực phẩm cần tránh

Các thực phẩm chế biến sẵn không có lợi cho người bệnh sỏi mật

Các thực phẩm chế biến sẵn như bánh quy giòn, thức ăn đóng gói… có chất béo và hàm lượng đường cao sẽ gây hại cho những người mắc bệnh túi mật. Các thực phẩm này cũng có hàm lượng natri cao nên có thể gây rối loạn tiêu hóa. Người bệnh nên hạn chế ăn thực phẩm chiên rán, mỡ động vật và nên dùng các loại chất béo thực vật như: dầu hạt lanh, hướng dương, oliu,...để thay thế. Các loại dầu này ít cholesterol và tốt hơn cho sức khỏe.

Nguồn protein phải được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo không chứa quá nhiều cholesterol gây hại cho túi mật. Người bệnh cũng nên tránh ăn thịt đỏ (thịt lợn, thịt bò), lòng đỏ trứng, nội tạng động vật, do chúng gây nhiều ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, đặc biệt trong bệnh sỏi mật. Tránh sử dụng sữa nguyên chất, phô mai và các sản phẩm khác từ sữa có hàm lượng chất béo cao. Bạn cũng nên thận trọng trong việc lựa chọn pho mát, pho mát mềm thường chứa nhiều sữa béo hơn so với loại cứng.

Bảng: Chế độ ăn uống cho bệnh túi mật