Sỏi cholesterol và phương pháp điều trị

Sự hình thành sỏi cholesterol

Một nguyên nhân hình thành sỏi cholesterol trong túi mật đó là do sự ứ trệ dịch mật do viêm nhiễm làm giảm hoặc mất chức năng của túi mật.

Các biện pháp điều trị sỏi cholesterol

Có nhiều phương pháp để loại bỏ sỏi cholesterol hoặc làm giảm triệu chứng nhưng chúng chỉ là tạm thời. Nếu bệnh nhân có triệu chứng thì phẫu thuật để cắt bỏ túi mật là phương pháp điều trị tốt nhất. Sỏi cholesterol không gây triệu chứng thường không cần phải điều trị.

Nội khoa

Các phương pháp nội khoa thường không ảnh hưởng xâm lấn tới cơ thể và ít gây tổn thương, các phương pháp điển hình là:

Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL - Extracorporeal shockwave lithotripsy): Là thiết bị tạo ra những sóng dao động dùng để làm vỡ sỏi ra thành những mảnh nhỏ. Những mảnh vỡ nhỏ này có thể trôi dọc theo đường mật mà không gây ra sự tắc nghẽn nào. Phương pháp này thường được kết hợp với ERCP để loại bỏ một số loại sỏi. Nhiều bệnh nhân được điều trị bằng cách này thường cảm thấy một cơn đau dữ dội ở 1/4 trên bụng bên phải sau khi điều trị.

Thuốc làm tan sỏi: Dùng thuốc giúp tan sỏi như chenodesoxycholic, ursodesoxycholic có tác dụng làm giảm độ bão hòa cholesterol, cholesterol không kết tủa được, sỏi nhỏ dần và hết. Các thuốc này áp dụng đối với sỏi cholesterol dưới 1.5cm, tốt nhất với sỏi dưới 5mm. Có thể phải mất hàng tháng, thậm chí hàng năm để có thể làm viên sỏi tan hoàn toàn.

Nhược điểm của phương pháp này là sỏi thường tái phát trở lại sau khi điều trị. Những loại thuốc này có thể gây tiêu chảy nhẹ ở một số người.

Phẫu thuật

Phương pháp điều trị thường được sử dụng nhất đối với sỏi cholesterol đã gây triệu chứng hoặc có biến chứng là phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Phẫu thuật giúp ngăn ngừa bị những cơn đau bụng và những biến chứng nguy hiểm hơn chẳng hạn như viêm tụy, nhiễm trùng túi mật và gan. Khi túi mật bị cắt bỏ, dịch mật sẽ chảy trực tiếp từ gan vào ruột non. Do mật không có nơi dự trữ nên đôi khi mật sẽ chảy vào ruột non ngay cả khi không cần thiết. Hiện tượng này không gây ra vấn đề nào cả đối với hầu hết mọi người nhưng cũng có thể gây tiêu chảy nhẹ cho khoảng 1% bệnh nhân. Ngoài ra do không có dịch mật dự trữ, nên bệnh nhân dễ bị đầy trướng, chậm tiêu, khó tiêu, đặc biệt sau những bữa ăn nhiều chất béo.

Cắt bỏ túi mật qua nội soi: Hầu hết những ca phẫu thuật cắt bỏ túi mật đều được thực hiện qua nội soi. Túi mật sẽ được lấy ra ngoài qua một đường rạch nhỏ trên bụng bằng các dụng cụ hình ống nhỏ. Những dụng cụ hình ống này có một camera và những dụng cụ phẫu thuật được gắn ở một đầu, chúng được dùng để lấy túi mật kèm với sỏi bên trong ra ngoài. Thủ thuật này gây ra sự đau đớn ít hơn là phẫu thuật hở. Chúng cũng ít gây ra các biến chứng hơn và có thời gian phục hồi nhanh hơn.

Nội soi ổ bụng vẫn ưu tiên được chọn hơn nếu nó thích hợp với bệnh nhân. Thủ thuật này được thực hiện trong phòng mổ và bệnh nhân được gây mê toàn bộ. Mỗi ca phẫu thuật kéo dài 20 phút đến 1 giờ để hoàn thành.

Cắt bỏ túi mật qua mổ hở: Đôi khi túi mật được cắt bỏ thông qua một đường rạch từ 7.5cm đến 15cm ở phần trên bên phải ổ bụng. Mổ hở thường chỉ được sử dụng khi bệnh nhân không thích hợp với mổ nội soi, mổ nội soi thất bại hoặc viêm mủ túi mật. Những lý do thường gặp để tiến hành mổ hở là nhiễm trùng đường mật và bệnh nhân có sẹo từ những lần phẫu thuật trước đó. Mỗi ca phẫu thuật thường kéo dài từ 45 đến 90 phút.

Nghiên cứu gần đây từ các mô hình động vật thí nghiệm và các kết quả sơ bộ ở người cũng cho rằng, ngăn chặn sự hấp thụ cholesterol từ ruột với thuốc ezetimibe, có tác dụng ức chế NPC1L1 (protein giúp hấp thu cholesterol từ ruột vào máu) là một chiến lược thú vị cho việc điều trị sỏi mật cholesterol.

Sỏi cholesterol là một trong những bệnh tiêu hóa phổ biến nhất, khi có biến chứng bệnh rất dễ gây tử vong. Nhờ những tiến bộ của y học, ngày nay đã có nhiều phương pháp để chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Ngoài ra bạn có thể loại bỏ nguy cơ hình thành sỏi cholesterol bằng cách hạn chế ăn những thực phẩm giàu cholesterol, tăng cường vận động, giảm cân.

Nguồn: http://www.medicinenet.com