Biến chứng tiểu đường ở chân xảy ra khá phổ biến. Tình trạng này có thể trở nên trầm trọng và rất khó điều trị, thậm chí gây ra đoạn chi. Cách tốt nhất giúp bạn bảo vệ đôi chân của mình là quản lý đường huyết và áp dụng các biện pháp được nêu trong bài viết sau.

Tiểu đường ảnh hưởng đến đôi chân của bạn như thế nào?

Khi bị tiểu đường, đôi chân của bạn phải chịu ảnh hưởng xấu từ biến chứng thần kinh và nhiễm trùng.

Biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường khiến đôi chân mất dần cảm giác, bạn sẽ khó nhận ra các vết thương, vết loét ở bàn chân. Bên cạnh đó, lượng đường trong máu cao làm giảm lưu lượng máu tới chi, cộng thêm hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy giảm khiến cho vết thương dễ bị nhiễm trùng. Hậu quả là vết thương lâu lành, hoại tử khiến việc điều trị cực kỳ khó khăn. Nhiều người bệnh tiểu đường đã phải chấp nhận đoạn chi (cắt cụt chi) để ngăn nhiễm trùng lan rộng.

Không chỉ ảnh hưởng lên vết thương, những tổn thương thần kinh ở người bệnh tiểu đường còn có thể làm thay đổi cấu trúc xương khớp vốn có, gây biến dạng và hình thành bàn chân charcot.

Xem thêm: CÁCH PHÁT HIỆN VÀ ĐIỀU TRỊ BÀN CHÂN CHARCOT Ở NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG

Biến chứng tiểu đường ở chân xảy ra do tuần hoàn máu kém và tổn thương thần kinh 

Biến chứng tiểu đường ở chân xảy ra do tuần hoàn máu kém và tổn thương thần kinh

Bạn có thể làm gì để phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở chân?

Chăm sóc bàn chân đúng cách sẽ giúp bạn giảm 85% nguy cơ gặp biến chứng bàn chân do tiểu đường. Dưới đây là 8 biện pháp được các chuyên gia khuyến cáo:

Kiểm tra bàn chân mỗi tối

Người bệnh tiểu đường không thể cảm nhận được bản thân có bị thương hay không. Do đó, cách tốt nhất để phát hiện sớm vết thương là kiểm tra bàn chân mỗi tối. Nguyên tắc kiểm tra là quan sát kỹ toàn bộ bàn chân kể cả những vị trí khuất như các kẽ ngón chân hay lòng bàn chân nhằm phát hiện các bất thường (vết xước, đốm đỏ, bọng nước, vết bầm, vết chai…). Nếu khó quan sát, bạn có thể sử dụng gương hoặc nhờ người thân hỗ trợ.

Rửa sạch chân hàng ngày

Bạn nên sử dụng nước ấm pha xà phòng trung tính để rửa chân. Lưu ý là kiểm tra nhiệt độ nước bằng nhiệt kế hoặc khuỷu tay trước khi rửa, rửa nhẹ nhàng khắp bàn chân, kể cả các vị trí giữa ngón chân. Thời gian rửa chân không nên quá 5 phút, tránh da bị mất nước. Sau khi rửa, bạn dùng khăn mềm thấm khô rồi xoa bột tal hay bột ngô để phòng ngừa nguy cơ nhiễm trùng.

Giữ da mịn màng

Người bệnh tiểu đường rất dễ xuất hiện vết chai ở khu vực bàn chân. Tuy nhiên, bạn không được tự ý xử lý các vết chai này bởi chúng có nguy cơ loét nhiễm trùng rất cao. Nếu kích thước vết chai dày, bác sĩ sẽ tiến hành cắt loại giúp bạn. Nếu vết chai mỏng, bác sĩ sẽ cho bạn sử dụng đá bọt, chà nhẹ nhàng theo cùng một hướng để loại bỏ vết chai.

Để biết cách xử trí chai chân đúng cách ở người tiểu đường, bạn hãy dành 3 phút tham khảo tư vấn của ThS. BS Nguyễn Huy Cường - Nguyên phó trưởng khoa Đái tháo đường, BV Nội tiết Trung Ương trong video sau: ​​​​

Bác sĩ hướng dẫn cách xử trí chai chân ở bệnh nhân tiểu đường

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại kem dưỡng ẩm để giúp da mềm mịn hơn. Mỗi ngày, bạn chỉ cần thoa một lớp kem thật mỏng lên bàn chân và tránh các vị trí có nguy cơ nhiễm trùng cao như giữa các ngón chân.

 Giữ ẩm da là biện pháp gián tiếp giúp giảm nguy cơ hình thành vết thương do cọ xát

Giữ ẩm da là biện pháp gián tiếp giúp giảm nguy cơ hình thành vết thương do cọ xát

Cắt móng chân hàng tuần

Thời điểm xử lý móng chân tốt nhất là ngay sau khi tắm vì khi đó móng mềm và dễ cắt. Bạn sẽ dùng dụng cụ chuyên dụng cắt theo đường ngang, tránh cắt sâu vào rìa móng. Sau khi cắt bạn giũa lại những góc nhọn để tránh tổn thương. Trong trường hợp móng dày, cứng, khó cắt hay găm sâu vào các vùng da xung quanh, bạn hãy nhờ bác sĩ hỗ trợ, tránh tự ý dùng các vật sắc nhọn đâm sâu vào vùng da quanh móng gây tổn thương.

Luôn mang giày và vớ (tất)

Người bệnh tiểu đường không nên đi chân đất hoặc đi nguyên vớ ngay cả khi bạn ở trong nhà. Thói quen tưởng đơn giản này có tác dụng rất lớn trong việc phòng ngừa các biến chứng tiểu đường ở chân cho bạn.

Để chọn được giày, vớ phù hợp, bạn nên tuân thủ các lưu ý sau:

- Chọn vớ mềm, từ len hoặc cotton, ít đường may, chiều dài dưới đầu gối

- Chọn giày vừa chân, đi tạo cảm giác thoải mái, nên lựa giày vào buổi chiều – thời điểm kích thước bàn chân lớn nhất.

- Hạn chế mua giày nhựa cứng, giày cao gót, dép xỏ ngón để tránh bí chân, chân bị cọ xát hay chịu nhiều áp lực. Lý tưởng nhất là giày đi bộ và giày thể thao.

- Nếu đôi chân của bạn đã bị biến dạng, bạn cần sử dụng giày chỉnh hình thay vì các loại giày thông thường.

Bảo vệ đôi chân khỏi nhiệt độ quá nóng hay quá lạnh

Đôi khi bạn có thể vô ý khiến đôi chân của mình bị bỏng do không cảm nhận được nóng lạnh. Cách tốt nhất để bảo vệ đôi chân của bạn là thực hiện các lưu ý sau:

- Mang giày khi đi trên bãi biển hay vỉa hè.

- Thoa kem chống nắng lên các vùng da bị ánh nắng chiếu trực tiếp.

- Không làm ấm chân bằng cách để chân gần bếp lò, đệm sưởi, bình nước nóng hay xông hơi bằng nước lá đun sôi. Nếu chân bị lạnh, bạn nên mang vớ mềm và giày lót bông.

Tăng lưu thông máu đến chân

Tuần hoàn máu tốt sẽ giúp đôi chân của bạn làm lành các tổn thương tốt hơn. Hãy thử những lời khuyên sau để cải thiện lưu thông máu:

- Kê ngang chân khi ngồi.

- Thường xuyên lắc lư các ngón chân trong vài phút hoặc xoay nhẹ mắt cá lên xuống.

- Không sử dụng vớ chật hoặc thắt nút quanh cổ chân.

- Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng cho đôi chân của bạn như đi bộ, khiêu vũ, yoga, bơi lội hoặc đạp xe.

- Không hút thuốc lá để tránh ảnh hưởng xấu đến tuần hoàn máu.

Thăm khám bàn chân định kỳ

Hãy yêu cầu bác sĩ của bạn kiểm tra bàn chân trong các lần khám định kỳ. Tối thiểu, người bệnh tiểu đường cần thực hiện một bài kiểm tra toàn diện cho đôi chân của mình mỗi năm một lần.

 Người bệnh cần đi khám để phát hiện biến chứng tiểu đường ở chân

Người bệnh cần đi khám để phát hiện biến chứng tiểu đường ở chân

Nếu bạn thấy các vết thương, vết bầm tím lâu ngày không khỏi, bàn chân sưng nóng đau đớn hay vết thương xuất hiện đốm đen hoại tử có mùi, bạn hãy liên hệ ngay với bác sĩ.

Đôi chân là một phần cuộc sống của bạn và bạn hoàn toàn có thể bảo vệ chúng khỏi sự tấn công của bệnh lý tiểu đường. Ngay từ bây giờ, hãy thực hiện 8 biện pháp được đưa ra trong bài viết để đẩy lùi biến chứng tiểu đường ở chân.

 

Tham khảo: webmd, niddk, diabetes

BTV Lan Anh

Hộ Tạng Đường - Hỗ trợ giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, thần kinh do đái tháo đường

Bình luận