Cho dù đái tháo đường (ĐTĐ) typ1 và typ2, nguyên nhân gây bệnh không giống nhau. ĐTĐ typ1 là do tuyến tụy không có khả năng sản xuất insulin để vận chuyển đường vào tế bào tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động. ĐTĐ typ2, tuyến tụy vẫn sản sinh được insulin nhưng không đủ cho nhu cầu của cơ thể hoặc insulin hoạt động kém hiệu quả (kháng insulin). Nhưng phần lớn các triệu chứng và biến chứng của hai typ đều có những đặc điểm chung, chúng chỉ khác ở thời điểm xuất hiện mà thôi.

ĐTĐ typ1 khởi phát thường đột ngột nên các dấu hiệu, triệu chứng dễ nhận thấy, còn với ĐTĐ typ2, bệnh tiến triển trong nhiều năm nên khó nhận biết. Vì thế, sự am hiểu về bệnh có thể giúp bạn nhận biết và phát hiện sớm bệnh ĐTĐ, ngăn ngừa nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng nhận biết bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường được chia thành hai dạng: typ1 và typ2. Nhưng cho dù là ở dạng nào, người bệnh đều có một đặc điểm chung là cơ thể khó hấp thu đường trong máu khiến chỉ số đường huyết luôn ở mức cao hơn giới hạn cho phép.

Người bệnh đái tháo đường thường xuyên cảm thấy mệt mỏi
Người bệnh đái tháo đường thường xuyên cảm thấy mệt mỏi

Với người mắc ĐTĐ typ1, ba dấu hiệu chính có thể phát hiện bệnh, đó là:
- Tiểu nhiều
- Khát nước nhiều
- Ăn nhiều, nhưng người vẫn mệt mỏi
Ba dấu hiệu trên cũng gặp ỏ người bệnh ĐTĐ typ2 nhưng ở giai đoạn muộn. Còn trong giai đoạn đầu phát triển bệnh, các triệu chứng này thường mờ nhạt. Mặt khác, với ĐTĐ typ2, giai đoạn tiền ĐTĐ thường kéo dài từ 5 – 10 năm nên cơ thể cũng rất thích nghi với tình trạng tăng đường huyết nên các triệu chứng thường không bộc lộ rầm rộ.

Nếu bạn gặp phải hai hay nhiều dấu hiệu dưới đây, bạn cần cảnh giác với bệnh hoặc biến chứng do ĐTĐ:
- Đi tiểu thường xuyên (tiểu nhiều hơn vào ban đêm)
- Luôn có cảm giác khát nước
- Đói cồn cào
- Sụt cân nhanh chóng dù ăn nhiều
- Cơ thể yếu ớt, thường xuyên mệt mỏi
- Mắt mờ
- Da khô hoặc đổi màu ở vùng có nếp gấp
- Nhiễm trùng thường xuyên chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiểu, nhiễm trùng da, nhiễm nấm men…
- Ngứa ran, đau rát ở bàn tay, chân hoặc trên các bộ phận khác của cơ thể
- Thay đổi cảm xúc thất thường
- Khó lành các vết loét

Biến chứng nguy hiểm của bệnh đái tháo đường

Ngay tại thời điểm chẩn đoán bệnh ĐTĐ đã có tới 50% trong số họ gặp phải biến chứng thần kinh do ĐTĐ. Một số ít người bệnh đã bị hai hay ba loại biến chứng phối hợp ở thời điểm phát hiện bệnh. Một số khác phát hiện được bệnh ĐTĐ là nhờ biến chứng.

Sau đây là một số biến chứng mãn tính do ĐTĐ:

Tổn thương võng mạc: ở Mỹ, 12% số người bệnh đái tháo đường bị mù lòa do tổn thương mạch máu võng mạc khi đường huyết tăng cao. Trong trường hợp bạn bị ĐTĐ nhưng không được chẩn đoán, bạn có nguy cơ mù lòa cao hơn 25 lần so với người bình thường. Chính vì vậy phát hiện sớm tổn thương võng mạc, kết hợp điều trị bằng laser và kiểm soát tốt đường huyết có thể ngăn chặn nguy cơ này.

Bệnh thần kinh: 60 - 70% người bệnh đái tháo đường có nguy cơ phát triển các biến chứng thần kinh, bao gồm thần kinh tự chủ và thần kinh ngoại biên. Hậu quả của tổn thương này làm người bệnh bị giảm cảm giác ở chân hoặc bàn tay, chậm tiêu hóa thức ăn trong dạ dày, rối loạn chức năng cương dương, dễ bị tổn thương bàn chân. Các vết loét chân ở người bệnh ĐTĐ dễ bị nhiễm trùng, hoại tử và dẫn đến phải cắt cụt chi. Để phòng ngừa các tổn thương trên bạn cần kiểm soát đường huyết trong giới hạn cho phép, điều trị tốt các bệnh cơ hội như rối loạn mỡ máu, phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vết loét chân.

Các loại biến chứng của bệnh đái tháo đường
Các loại biến chứng của bệnh đái tháo đường

Bệnh tim mạch: biến chứng trên tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của bệnh ĐTĐ (chiếm 65 - 75%). Người bệnh ĐTĐ có nguy cơ tử vong cao hơn so với người bình thường từ 2 - 4 lần. Thăm khám sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm bệnh tim mạch và sử dụng các thuốc hạ cholesterol máu như statin, thuốc hạ áp, dự phòng huyết khối (aspirin)... có thể làm giảm thiểu tỷ lệ tử vong.

Bệnh thận: Đường huyết tăng cao lâu ngày làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở thận và có thể dẫn đến biến chứng suy thận. Khi đó, bạn sẽ được chỉ định thay thận hoặc chạy thận nhân tạo suốt đời với chi phí tốn kém và tỷ lệ tử vong cao do thận giảm khả năng lọc máu. Phát hiện sớm biến chứng thận và sử dụng các thuốc hạ áp nhóm ức chế men chuyển angiotensin II hoặc chẹn thụ thể beta, có thể làm giảm nguy cơ này.

Bệnh nha chu: có gần 1/3 số người mắc đái tháo đường bị bệnh nha chu nặng (bệnh nướu răng), nướu có thể tụt xuống tới 5mm hoặc hơn. Vì thế, bạn cần chú ý vệ sinh răng miệng và đừng ngại ngần khi đến gặp nha sĩ khi bị các vấn đề về răng, lợi.

Nhiễm toan ceton: thường phổ biến hơn ở đái tháo đường typ1 nhưng không có nghĩa là người bệnh tiểu đường typ2 không mắc. Sự thiếu hụt insulin thường xuyên khiến cơ thể tăng “đốt cháy” nhiều chất béo. Quá trình này làm cho nồng độ acid và một sản phẩm thải được tích tụ, tăng cao trong máu. Các dấu hiệu điển hình khi nhiễm toan ceton là khó thở, nôn mửa, hơi thở có mùi chua. Trường hợp nặng, người bệnh có thể bị hôn mê, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể tử vong.

Hạ đường huyết: xảy ra khi mức đường trong máu xuống dưới 70mg/dl (3,89mmol/lit). Nguyên nhân thường gặp là do sử dụng quá liều thuốc điều trị hạ đường huyết hoặc do người bệnh bỏ bữa, hay tập thể dục, lao động quá sức. Nhưng trong thực tế, hạ đường thường gặp ở người bệnh tiêm insulin nhiều hơn. Bạn có thể phòng tránh nguy cơ này bằng cách luôn mang theo người một gói kẹo hay một lượng đường nhỏ, một ít hoa quả ngọt sấy khô (nho khô, chuối, mít khô). Khi thấy xuất hiện các dấu hiện như nhịp tim nhanh, vã mồ hôi, run rẩy... bạn có thể ăn ngay.

Ngưng thở khi ngủ: là rối loạn giấc ngủ phổ biến thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường typ2 do có liên quan đến sự thừa cân, béo phì và hậu quả của quá trình xáo trộn chuyển hóa glucose và sự đề kháng insulin của cơ thể.

Các biến chứng đái tháo đường rất nguy hiểm, diễn biến nhanh và phức tạp. Kiểm soát tốt đường huyết, kiểm soát chế độ ăn, tăng cường vận động thể chất, phát hiện sớm biến chứng, điều trị tốt các bệnh cơ hội, bạn có thể chung sống hòa bình với bệnh..

DS. Đông Tây

Nguồn: http://www.drugs.com

BTV Lan Anh

Hộ Tạng Đường - Hỗ trợ giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, thần kinh do đái tháo đường

Bình luận